“Миний мэргэжил – [төлбөртэй] сэтгүүлч”

Өчигдөр орой “25-р суваг” телевизийн “Миний мэргэжил-сэтгүүлч” нэвтрүүлгийн 6 дахь дугаар гарав. Оросын РТР телевизийн “Профессия – репортер” гэдэг эрэн сурвалжлагын тусгай нэвтрүүлгийг дууриаж, нэрийг нь хуулан орчуулжээ. Манайд бол Пүрэвхүүгийн зохиогчийн хөтөлбөр бөгөөд одоогоор газар дээр нь очиж бэлтгэсэн уртхан сурвалжлагын хэмжээнд байна.

Энэ удаад редакциас өгсөн даалгаврын дагуу “Эмээлт” өртөө рүү явж тэндхийн цагдаа нар, ченжүүд, иргэдтэй уулзаж, айлуудаар орж зовлон жаргалыг нь сонсов. Тэндээс УИХ-д сонгогдсон Д.Тэрбишдагва, C.Оюун, Д.Батбаяр, нийслэлийн хуралд сонгогдсон Т.Билэгт, Л.Эрхэмбаяр нарыг нэрлэж өөрсдийн тойргоо эргэж тойрон нүүр царайгаа харуулахыг уриаллаа. Болж.  

Гэхдээ би өмнөх хоёр дугаарын талаар нэг юм хэлэхгүй бол “дутагдлын хажуугаар дуугүй өнгөрсөн” болно.

2009 оны 2-р сарын 7-ны дугаараар Говьсүмбэр аймагт очиж Шивээ-Овоогийн оросын цэргийн хаягдсан хотхонд амьдардаг иргэдийн амьдралыг харуулав. Өөрийн унаагаар очиж ундуй сундуй барилгуудыг тойрч халаалт доголдож даарч бээрсэн айлуудаар орж энд тэндгүй хөлхөх согтуу хүмүүстэй уулзаж ярилцсан юм. Яахав, хаа сайгүй байдаг бидний амьдралын дүр зураг. Энэ утгаараа Говьсүмбэрийг муулаа ч үгүй, магтаа ч үгүй.

Гэтэл 2009 оны 2-р сарын 14-ны орой санаандгүй юм болов. Пүрэвхүү өөрийн “гараар” хийсэн өмнөх нэвтрүүлгээ няцаасан “төлбөртэй” нэвтрүүлэг бэлтгэн үзүүлэх нь тэр.

 

Аймгийн ЗДТГ-ын хэлтсийн дарга, Шивээ-Овоо сумын засаг дарга, МСҮТ-ийн захирал нарын хүмүүс өмнөх нэвтрүүлэг буруу зөрүү ойлголт өгснийг сануулаад аймаг, байгууллагынхаа ажил амьдрал, ялангуяа Засаг дарга Баянмөнх гэдэг хүнийг магтан шагшлаа. Хотоос ирж энд амьдрах нь дээр гэж нотолсон үлгэр жишээ залуучууд гарав. Мэргэжлийн сургалт үйлчилгээний төв үнэхээр сайхан юм байна. Даардаг айлууд даарахаа больчихож.  Бас цэцэрлэгийн эрхлэгч авгай түрүүчийн нэвтрүүлгээр халамцуу гарч дэл сул юм ярьсан эрийг дэргэдээ нов номхон зогсоочихсон, хөдөлмөрийн дэвтрийг нь дэлгээд шагширч өглөө.

Хөөрхий эр телевизийн дуранг өрөвдөлтэйө ширтэнэ… Муу ч, сайн ч эр хүнийг ингэж гутааж болох уу? 

Өмнөх нэвтрүүлгээр сэтгүүлч Пүрэвхүү Шивээ-Овоог бараан талаас нь харуулсан байг. (Бичлэгээ компьютер графикаар засчихаагүй л бол тэгээгүй). Буруу зөрүү юм хэлсэн байг. Гэхдээ энэ нь долоохон хоногийн дотор төрөл арилжиж урьд нь огт шүүмжлээгүй Говьсүмбэр аймгийн төвийн албан байгууллагууд, уурхай, тэр тусмаа Засаг даргыг нь тусгай нэвтрүүлгээр тэнгэрт тултал магтан сурталчлах шалтгаан огтхон ч биш.

Говь-Сүмбэр аймгийн дарга нар хэдэн төгрөг амлахад л 2008 оны Монголын шилдэг сэтгүүлч буугаад өгчээ. Үүнээсээ ичээд өөрөө харагдахгүй нуугдаж тайлбараа өөр хүнээр уншуулсан ч зарим асуултыг өөрөө тавих нь сонсогдсон. Одоо нэгэнт мөнгөө төлсөн (төсвийн мөнгө биз) Говьсүмбэрийн удирдлага сүүлийн үед бусад сонин хэвлэлд гарсан бүх шүүмжлэлийг давхар няцаан амжуулж өгсөн дөө.

Ноднин “25-р суваг” телевизийн удирдлага Алтантүрүү гэдэг чадварлаг залууг буруу залж айлд мөнгөөр очиж унтдаг болгож сургаад балласан бол одоо энэ охиноор Говьсүмбэр аймгийн нэгэн тосгоныг жаахан шүүмжлүүлээд дараа нь мөнгө авч залруулжээ. Юугаараа шантааж биш гэж? Хэрвээ эхний нэвтрүүлэг байгаагүй бол хоёрдахь нэвтрүүлэг хийгдэхгүй, улмаар Говьсүмбэр аймгийн төсвөөс татвар төлөгчдийн хэдэн төгрөг “25-р суваг” телевизийн дансанд шилжихгүй байсан.

Одоо манай хэвлэл мэдээллийнхэн шантаажыг ил тод хийдэг болжээ.

“Цагийн хүрд-ээр сайн сурвалжлагууд гардаг. Үүнийгээ анзаардаг болов уу?

Надад хандаж МҮОНТ-ийн бололтой залуу сэтгүүлч сэтгэгдэл үлдээхдээ, бидний бэлтгэсэн мэдээ, сурвалжлагуудаас бас сайныг нь хэлж байгаач гэжээ. Тэгэлгүй яахав.

2008 оны 7-р сарын 2-ны өглөө эрт буюу онц байдал тогтоосноос хойш хэдхэн цагийн дараа 1-р эмнэлгийн хүлээн авах тасаг руу орж цагдаа нарт буудуулсан иргэдийн цогцсын зургийг авч, эмч сувилагч нарын яриаг үзүүлсэн Баасанбямбын сурвалжлагыг шууд нэрлэнэ. Даанч ганц үзүүлээд цензурдчихсэн билээ.

Ноднин 12-р сарын дундуур “Монголын мэдээ” агентлаг”-ийн сурвалжлагч эртлэн босч нийслэлийн захын гэр хороололд (Баянзүрх дүүрэг байсан санагдана) амьдардаг бяцхан сурагч багачууд хичээлдээ явахаар автобусан хүлээж ядаад хэдэн буудал алхаж яваа зургийг авч тэр хүйтэн өглөө нимгэн куртка, пүүз углан хөлдөхийн наагуур зогсох жаалтай ярилцаад бусад оронд сургуулийн автобус гэж явдаг тухай сануулж, энэ талаар сургуулийн захирал, БСШУЯ-ны ажилтны арга ядсан тайлбарыг оруулсан юм. Үүнийг үзсэн нийслэлийн иргэдийн хурлын нэгэн төлөөлөгч маш их цочиж хотын төсөв хэлэлцсэн ИТХ-ын 2-р хуралдаан дээр сургуулийн хүүхдийг зөөдөг автобустай болгоё гээд зардал мөнгө гаргахыг шаардсаныг санаж байна. Цаадуул нь дэмжээгүй. Сурвалжлагыг үзээгүй хэрэг. Үүнийг “Цагийн хүрд” хөтөлбөр “Говь” компанийн ээлжит хямдралын оронд 2-3 орой давтах байсан юм. Даанч тэр жаалуудад МҮОНТ-д төлөх мөнгө байхгүй, аягүйтвэл гэр нь тоггүй, орой зурагт  үздэггүй байж мэднэ.

Саяхан Хөвсгөл аймгийн нэгэн малчны арваад шар үхэр эзнийхээ ундны мөсийг зөөдөг сургуультай, нэг удаад 200 кг мөс ачихад идээшлэнгээ аваад харьчихдаг тухай сонирхолтой сурвалжлага гарсан. Үзсэн хүмүүс, бэлчээрт явдаг монгол мал ийм л ухаантай, эзэндээ ээлтэй гэж ирээд ам дамжин магтахыг сонссон. Ийм сонин зүйлийг анзаарсны төлөө тэр тэр сурвалжлагчид баярлалаа.

Төрийн ордон, яам газруудад болсон эцэс төгсгөлгүй олон хурал семинарын сурвалжлага, хоосон ярилцлагуудын дундуур ийм ухаантай, ямар ч зардал, үнэ хөлс нэхдэггүй, хүч чадлаа урвуулан ашигладаггүй, даруухан үхрүүдийг үзэхэд сайхан байсан шүү.

Дугаар болгон хуулиар хориглосон далд сурталчилгаатай хэвээр байна

“Цагийн хүрд” мэдээллийн хөтөлбөр төсөв мөнгөө татвар төлөгчдөөс гаргуулдаг онц эрхтэй мөртлөө түүндээ ханахгүй ил, далд сурталчилгаанаас салж чадахгүй юм. Олон нийтийн радио, телевизийн тухай хуулийн 13.1. Олон нийтийн радио, телевизээр арилжааны болон далд зар сурталчилгаа нэвтрүүлэхийг хориглоно… 13.2.2. улс орны болон дэлхий дахины амьдралын цаг үеийн шинжтэй үйл явдлын талаархи тогтмол мэдээллийн хөтөлбөрийн дундуур зар сурталчилгаа нэвтрүүлэхгүй байх гээд заачихсан байгаа.

Тэгвэл “Цагийн хүрд” дугаар болгондоо 1-2 компанийн бараа, үйлчилгээний сурталчилгааг сурвалжлага болгож (сэтгүүлч нь мэдээж ил гарахгүй, нэрээ хэлэхгүй) заавал оруулдаг. “Говь” компани амралтын өдрүүдэд хямдрал зарласан, Мобиком шинэ уриа лоозонтой болсон, Хас банк салбараа нээсэн гэх мэт. Аргагүй л том компани, банкуудын сурталчилгаагаар зиндаархаж байна. Нэг хэсэг “Цагийн хүрд” эхлэхэд МҮОНТ-ийн дэмжигч “Хадгаламж”, ХАС банкууд мэндчилж, бас төгсгөдөг байсан бол энэ сард “Хөх сүлд” групп, “Хөх сүлд соёл” сангаар солигджээ.

МҮОНТ-д онц эрхтэй өөр хэд хэдэн компани бий. Тэдгээрийн нэг бол “Сүү” ХК. Жижигхэн сурталчилгаанаас эхэлсэн бол одоо “Цагийн хүрд” дотроо оруулж байгаад сүжирдэг болжээ. Саяхан Сонгинохайрхан дүүргийн мэргэжлийн хяналтын албанаас үйлдвэрлэлийг нь зогсоохыг мэдэгдсэн хэвлэлийн хурлыг “анзаараагүй” өнгөрөөв. Тэгснээ тус компаниас зохион байгуулсан эсэргүүцлийн хэвлэлийн хурлыг маргаашийн хөтөлбөрийнхөө эхэнд сүр бараатай (!) үзүүлж “хятадын үйлдвэрлэгчид манай үндэсний үйлдвэрлэгчдийг зах зээлээс шахах гээд байна уу даа?” хэмээн түгшүүр зарласан билээ. Хэд хоногийн дараа Ерөнхий сайд С.Баяр тус компанийг эзэмшигч “Макс” группийн эзэн Ганбаатарынд очиж мориноос унаж босонгуут асуудал гэнэт шийдэгдэж, үйл ажиллагааг нь сэргээх болсон тухай хэвлэлийн хурлыг бас л нэлээн дээгүүр мэдээлэв. Үүнээс хойш “Сүү ХК-ийн гүйцэтгэх захирал “Цагийн хүрд”-ээр хэдэнтээ үзэгдэж, хамгийн сүүлд “Сүү” хувьцаат компанийн үнийн хямдрал, “Аварга чанар” нэртэй шинэ бүтээгдэхүүний тухай дараачийн сурвалжлагыг бэлтгэн толилуулаад байна.

Бас нэгэн зүйл.
“Цагийн хүрд” мэдээллийн хөтөлбөр бусад бүх телевизийн сурвалжилсан “Бороо гоулд”-ийн ажилчдын хэвлэлийн хурлыг дарж өнгөрүүлсэн мөртлөө МҮОНТ-ийн нэвтрүүлэгч Д.Цовоогийн шинэ CD олны хүртээл болсныг хэдэнтээ үзүүлэв. Олон нийтийн телевиз, радиод ажилладаг хүмүүс олон нийтээсээ илүү тэгш эрхтэй байгаа биз?

P.S:
Ням гаригийн үдэш “Миний Монголын сүү” гэсэн нэвтрүүлгийн нэр хөтөлбөрт орсон харагдав. Ийм сайхан юмыг хүртэл магтахдаа мөнгө нэхдэг болсон цаг тул нэг л учиртай санагдсан. Үнэхээр тийм байлаа. Монголчууд бид сүү цагаан идээний уламжлалтай, иймээс цагаан сар болох гэж байгаатай холбогдуулан “Сүү” ХК-иар зочиллоо гэж эхэлсэн сурталчилгааны сурвалжлага ажээ. Фермерүүдээс эхлээд үйлдвэрийн шат дамжлагаар орж дэлгүүрт аяллаа өндөрлөсөн “зочин” сэтгүүлч маань “Сүү ХК”-ийн өмнөөс сар шинийн мэнд дэвшүүлж нэвтрүүлгээ өндөрлөв. Төгсгөлд нь зөвхөн “2009 он” гэжээ. “Зочин”-ы нэр нууц үлдлээ.

Азтай, азгүй аймгууд ба гишүүнтэй, гишүүнгүй сурвалжлагууд

[Би сайтдаа бараг хоёр долоо хоногийн турш бичлэг нэмсэнгүй. Иймээс зарим ажиглалтаа нөхөж оруулав]

МҮОНТ-ийн төдийгүй монголын телевизүүдийн мэдээллийн гол хөтөлбөр – “Цагийн хүрд” өнгөрсөн сараас тодорхой асуудлыг, тухайлбал эхлээд Улаанбаатар хотын агаарын бохирдол, дараа нь хүүхэд багачууд, араас нь засаг захиргааны анхан шатны нэгж – хороо, багын асуудлыг сонгон авч долоо хоногийн турш тал бүрээс нь сурвалжлан үзүүлсэн юм. Гэхдээ мэдээллийн хөтөлбөрт ганц сэдвийг олон хоног онцлох нь төдийлөн зохиогүй, эсвэл цагаан сар дөхөөд ч тэр үү больчихлоо.

Дүн өвлийн хүйтэн тачигнасан нэгдүгээр сараас хойш “Монголын мэдээ” агентлагийн сурвалжлах группууд хөдөө орон нутгаар ердийнхөөс олон явж сурвалжилсан байна. Анзаарвал, дандаа УИХ-ын гишүүдыг дагаж юмуу тэнд тохиосон семинар зөвлөгөөнийг зорьсон байх юм. Хөвсгөл аймаг руу гэхэд УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн, Ц.Энхтүвшин, Завхан руу Ш.Сайхансамбуу, Д.Оюунхорол нарын хамт хөдөө орон нутагт ажиллажээ. (Д.Оюунхорол гишүүн “Ийгл” телевизийг ч багтаа багтаав) Сэлэнгэ, Говь-Алтай, Дархан-Уулд очсон шалтгаан ч иймэрхүү. Мэдээж шадар сайд М.Энхболдод бараа болж Хэнтий, Сүхбаатар луу тусгайлан дагаж явсныг хэлэх хэрэгтэй. Архангай аймагт ашиглалтанд орсон цэцэрлэгийг сурвалжилсан дуранд хэн гарч ирэх бол гэтэл эрхэм гишүүн Н.Батбаярын дүр тодорч байх жишээтэй. Ийнхүү УИХ-ын гишүүд хөдөө хөрж гадаа гандаж яваагаа улс орон даяар нотлох баримттайгаар цацуулсан бол “Монголын мэдээ” агентлагийнхан гишүүнтэй, бас наагуур цаагуур самбаачлан “гишүүнгүй” мэдээ, сурвалжлага баахныг бэлтгэн үзүүлж харилцан ашигтай хамтран ажиллав. Болжээ. Ялангуяа Хөвсгөл, Завханы зарим сурвалжлагууд тун сайн байсан шүү.

Гэхдээ хэдий болтол ингэж дарга дагахав? Сонгогдсон гишүүд нь очоогүй, хурал семинар болоогүй бусад аймгууд “Цагийн хүрд”-ээр гарах аз дутсаар байх уу? Тэнд бас л цас зудтай, мал нь өвсгүй, тэр ч бүү олон хүн хөлдөж амиа алдаж байгаа билээ…

Монгол Pearl

Монгол үг дууссан бололтой Pearl гэж англи нэр зүүж, бас Department magazine хэмээн  тодотгосон тус сэтгүүлийн 2008 оны 12-р сард гарсан анхны дугаарыг онцлох хоёр шалтгаан надад байна. Нэгдүгээрт үнэ. Бусдаас дутахгүй “гоё” энэ сэтгүүлийн үнэ ердөө 1500 төгрөг. (Өнөөдрийн ханшаар бол яг 1 доллар! Төгрөг унаад байвал дараачийн дугаараа энэ үнээр зарвал бүр хямдарна гэсэн үг). Хоёрдугаарт, зарим нийтлэлүүд чухал мэдээлэл, тайлбарыг агуулжээ.

Анхны дугаарын хойморт уригдсан Зам тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайдтай хийсэн ярилцлагыг “Х.Баттулга: Би баян хүн биш…” гарчигласан байна. (Жирийн уншигч бид ядуууу… болж таарахнээ?) Түүний хөрөнгө оруулсан компаниудын жагсаалт тун сонин агаад “Женко холдинг” ХХК, “Баянгол зочид буудал” ХК, “Махимпекс” ХХК, “Талх чихэр” ХХК, “Коника Минолта” ХХК, Hartford Institute, ” Женко тур бюро” ХК, ХИД ХК, “Налайх” ХК, “МИК Эмээлт” ХХК, “Эмээлт зах” ХХК-аас гадна C1 телевиз, “Ардчилал” сонин, “Монголын мэдээ” сониныг багтаажээ. (Одоо зөвхөн С.Баярмөнх, Р.Хадбаатар хоёр хэвлэлийн магнатаар дуудуулахгүй болов) Мөн эндээс АТГ-ын 2008 оны хөрөнгө орлогын мэдүүлгийг ашигласан гаргасан “2008 оны Монголын хамгийн баян хүн хэн бэ? жагсаалтыг уншиж болно.

Эрхлэгч нь сэтгүүлээ “Канад-Монголын бизнес хөгжлийн сангийн албан ёсны түнш” гэсний учрыг би сайн ойлгосонгүй. Бас “Авлигатай тэмцэх газар, Тагнуулын ерөнхий газартай дугаар болгон дээрээ хамтран ажиллах болсондоо баяртай байна” гэсэн нь сонин санагдав. Үзэхүл, АТГ-аас “Шударга ёсны шагнал” гардуулсан ёслолын арга хэмжээнээс хийсэн фото сурвалжлагын дор “Ерөнхий зохион байгуулагч АТГ” гэж бичээд сэтгүүлийнхээ логог тавьж хамтарч зохион байгуулсан мэт ойлголт төрүүлэхийг оролджээ. ТЕГ-ын тухайд гэвэл “Богдын тагнуулч Л.Дашдэндэв Ардын засгийн үед ч тагнуул хийж Богдод нууц мэдээлэл өгдөг байжээ” гэсэн түүхэн өгүүллийг материалыг архиваас нь авснаа хэлэв үү? 1990 оны үйл явдлын тухай “Улс төрийн хуйвалдаан” өгүүллийг бэлтгэхэд манай тагнуулчид тусалсан шинж алга.

Харин “Маркетингийн тулаан” өгүүлэлд монголын үүрэн телефоны дөрвөн компанийн хэрэглэгчдийн өрсөлдөөнийг “Мобикомын хамгаалалт”, “Скайтелын давшилт”, “Юнителын жигүүрийн довтолгоо”, “ G-Mobile-ийн мөлжүүртэй яс”, “Скайтелийн стратегийн алдаа”, “Монополь компанийн нуралт”, “Юнителийн алдаа” гэсэн дэд гарчигтайгаар тун сонирхолтой тайлбарлажээ. Надад таалагдлаа.

Бусад материалуудын гарчиг: “Тэрбумтнуудыг хүлээлгэдэг брэндүүд”, “Хос зүрх бие биедээ тэмүүлж амьдралын сайн сайхныг мэдэрнэ” (УДЭТ-ын жүжигчин Г.Отгонцэцэгтэй хийсэн ярилцлага), “2009 оны шинэ жилийн гоёлын даашинзны загвар”, “Ажил хэрэгч залуус ямар бүсгүйд таалагддаг вэ?”, “Хүүхдийг өлгийдвөл өсөлт нь зогсдог”, “Дэлхийд зартай 10 том луйвар” гэх мэт. Завсраар нь брэнд хувцасны сурталчилгааны хуудсууд зөндөө багтжээ. Иймээс Department magazine юм болов уу?

Сэтгүүлийг эрхлэн гаргагч нь “Алтайн халиун” групп. Редакцийн бүрэлдэхүүнийг том сэтгүүлийн жишгээр Editorial Director Ts.Gerelbaatar, Head of Editor N.Delgertsetseg, Editor-in-Chief A.Enkhtuvshin гэхчлэн жагсаажээ. Их л нарийн зааг ялгаатай албан тушаалууд болж таарлаа.

Сэтгүүл сар тутам 10000 хувь хэвлэгдэнэ гэжээ. Харамсалтай нь 2009 оны 1-р сарын дугаар үзэгдэхгүй байна. Эхний дугаарыг маш сайн бэлтгэж гаргаад сураг алдардаг ээлжит сэтгүүл биш байгаасай.

“Их ав”-ыг авахад 20000 төгрөг

Монголын хамгийн “том” Ирмүүн Life сэтгүүл өөрийгөө 12 мянган төгрөгөөр үнэлсэн билээ. Гэтэл энэхүү дээд “амжилт”-ийг 20 мянган төгрөгийн үнэтэй “Их ав” хэмээх ангийн сэтгүүл хэдхэн хоногийн дараа эвджээ.

2008 он гарсаар Улаанбаатарт долоо хоног тутам 1-2 сэтгүүл мэндэлж байна. Ихэнхдээ барууны сэтгүүлүүдийг олон таван үггүйгээр шууд дууриахдаа тэдний түвшинд хэр дөхсөнийг мэдэхгүй, харин худалдах үнийн хувьд ойролцоо. Тэнд сэтгүүлийн дундаж үнэ 4-5 доллар бол манайд 3000-5000 төгрөг орчим байна. Гэхдээ бид тэдэн шиг их цалин мөнгөтэй биш.  Гагцхүү монгол төгрөг маань энэ чигээрээ унаад байвал ч …

Зарим шинэ сэтгүүлүүдийн талаар товчхон.
“Монголын даам” – Анхны дугаар 2008 оны 12-р сард хэвлэгдэн гарчээ. Эрхлэгч нь Монголын даамын холбооны ерөнхийлөгч Ч.Бат-Эрдэнэ.
Sole – Спортын чөлөөт сэтгүүл. “Бусдаас тасархай” гэдгээ шууд зарласан байна. Үнэ 5990 төгрөг
“Эмнэлгийн техник, технологи” – Эмнэлгийн инженерүүдийн нийгэмлэгээс эрхлэн 300 хувь хэвлүүлж мэргэжлийн хүмүүстээ үнэгүй тарааж буйгаа хэвлэлийн хурал хийж зарлав.
“Их ав” – Зөвхөн хөөж гүйцээд буудаж унагадаг харгис хүмүүс биш гэдгээ харуулахын тулд “Байгаль хамгаалал, ан агнуур, танин мэдэхүйн сэтгүүл” хэмээн зөөлрүүлжээ. Харин үнэн дээр ямар ч найраа байхгүй – 20000 төгрөг.
“Эрхэм хүн – Хүн эрхэм” – Хэтэрхий гүн гүнзгий нэр байна. Багш, сурган хүмүүжүүлэгчдэд зориулсан сар тутмын сэтгүүл. Сэтгүүлийг үүсгэн байгуулагч, эрхлэгч нь хэл шинжлэлийн ухааны магистр Ц.Одонтуяа. “Хүний сэтгүүл гуйж уншмааргүй байна уу? Тэгвэл та өөрийн “Эрхэм хүн-Хүн эрхэм” сэтгүүлээ захиалаарай” гэж юм бодтол ухуулжээ.
Эрхэмсэг (Elegance) – Ингэж орчуулагдах уу? “Бизнес. Соёл урлаг. Спорт. Танин мэдэхүй” гэсэн тодотголтой. Үүсгэн байгуулагч U.Uran гэжээ. Сар тутам хэвлэгдэж гарна.
“Бардамнал” – “Монгол үндэстний сэтгүүл”-ээр өөрийгөө өргөмжлөн бардамнаж чадсан байна. Барууны сэтгүүлийг дууриахын оронд уламжлал руугаа ханджээ. Эрхлэгч Ш.Энхцэцэг. Үнэ 6300 төгрөг.
“Маркетинг” – “Монголын маркетингийн хөгжлийн төлөө” уриатай энэ сэтгүүлийг M.U.G. буюу Marketing Update Group ХХК эрхлэн гаргажээ. 5000 төгрөгийн үнэтэй бөгөөд CD дагалдана.
Hospitality – “Зочлох үйлчилгээний ёсон” гэж орчуулан давхар нэрлэжээ. The Magazine of the Hotel and Restaurant Industry юм байна. 5000 хувь хэвлэгдсэн. http://www.upscale-journey.mn сайтыг зарласан ч ажиллахгүй байна.
Ногоон SOS (Ногоон аврал) – “Байгаль орчны тухай мэдээ, мэдээлэл, танин мэдэхүй, асуудал дэвшүүлсэн олон нийтийн сэтгүүл”. Экологийн боловсрол олгох интернэт мэдээллийн төв ТББ-аас эрхлэн гаргажээ. Байгаль орчны сайд Ганхуягийн мэндчилгээнээс үзэхэд яг ийм нэртэй бас сонин гардаг аж. Эрхлэгч Ц.Туяацэцэг. Вэб сайт: http://www.ecoedu.mn
Pearl – Энэ сэтгүүлийн талаар тусад нь өгүүлнэ.